هورمون تازه کشف شده ممکن است محرک مهمی برای ایجاد دیابت نوع 1 و نوع 2 باشد

8 نوامبر 2021- بر اساس تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات متابولیکSabri Ülker  در دانشکده بهداشت عمومیHarvard T.H. Chan ، یک هورمون تازه کشف شده به نام "fabkin" که به تنظیم متابولیسم کمک می کند، ممکن است نقش مهمی در ایجاد دیابت نوع 1 و نوع 2 داشته باشد.

این مطالعه نشان داد که غلظت فابکین در خون موش‌ها و افراد مبتلا به دیابت نوع 1 یا نوع 2 به طور غیر طبیعی بالا بود. محققان دریافتند که مسدود کردن فعالیت فابکین از ایجاد هر دو شکل دیابت در حیوانات جلوگیری می کند. به گفته ی محققان، فابکین احتمالاً نقشی مشابه در انسان بازی می‌کند و این کمپلکس هورمونی می‌تواند یک هدف درمانی امیدوارکننده باشد.

دکتر Gökhan S. Hotamisligil، مدیر مرکز صبری اولکر و نویسنده ارشد این مقاله، گفت: برای چندین دهه، ما در جستجوی سیگنالی بودیم که مسئول مخابره ی وضعیت ذخایر انرژی در سلول های چربی برای ایجاد پاسخ های غدد درون ریز مناسب، مانند تولید انسولین از سلول های بتای پانکراس، بود. ما اکنون فابکین را به عنوان یک هورمون جدید شناسایی کرده‌ایم که این عملکرد حیاتی را از طریق یک مکانیسم مولکولی بسیار غیرمعمول کنترل می‌کند.

این یافته ها به صورت آنلاین در Nature منتشر شد.

بسیاری از هورمون ها مانند انسولین و لپتین در تنظیم متابولیسم نقش دارند. فابکین با هورمون های سنتی تفاوت دارد زیرا یک مولکول واحد با یک گیرنده ی مشخص نیست. در عوض، فابکین از یک مجموعه پروتئین عملکردی متشکل از چندین پروتئین، از جمله پروتئین اتصال دهنده اسید چرب 4(FABP4)، آدنوزین کیناز (ADK) و نوکلئوزید دی فسفات کیناز (NDPK) تشکیل شده است. از طریق یک مجموعه از آزمایشات، محققان دریافتند که فابکین سیگنال‌های انرژی را در خارج از سلول‌ها تنظیم می‌کند. سپس این سیگنال ها از طریق خانواده ای از گیرنده ها عملکرد سلول هدف را کنترل می کنند. در مورد دیابت، فابکین، عملکرد سلول های بتا را در پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند، کنترل می کند.

بیش از یک دهه پیش، دکترHotamisligil  و همکارانش کشف کردند که پروتئینی به نام FABP4 از سلول های چربی در طی لیپولیز ترشح می شود، فرآیندی که در آن چربی های ذخیره شده در سلول های چربی معمولاً در پاسخ به گرسنگی شکسته می شوند. از آن زمان مطالعات متعددی ارتباط بین FABP4 در گردش و بیماری های متابولیک از جمله چاقی، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و سرطان را نشان داده است. با این حال، مکانیسم اثر آن ناشناخته بود.

در مطالعه ی جدید، محققان نشان دادند که وقتی FABP4 از سلول‌های چربی ترشح می‌شود و وارد جریان خون می‌شود، با آنزیم‌های NDPK و ADK پیوند می‌یابد تا یک کمپلکس پروتئینی را تشکیل دهد که اکنون به عنوان فابکین شناخته می‌شود. در این کمپلکس پروتئینی،FABP4  فعالیت NDPK وADK  را برای تنظیم سطوح مولکول‌های معروف به ATP و ADP که واحدهای ضروری انرژی در زیست‌شناسی هستند، تغییر می‌دهد. محققان دریافتند که گیرنده‌های سطحی روی سلول‌های مجاور، تغییر نسبت ATP به ADP را حس می‌کنند و سلول‌ها را تحریک می‌کنند تا به وضعیت متغیر انرژی واکنش نشان دهند. به این ترتیب، فابکین می تواند عملکرد این سلول های هدف را تنظیم کند.

نویسندگان نشان دادند که سلول‌های بتای لوزالمعده که انسولین تولید می‌کنند، هدف فابکین هستند و این هورمون نیروی محرکه‌ای در ایجاد دیابت است. هنگامی که محققان از یک آنتی بادی برای خنثی کردن فابکین در موش استفاده کردند، حیوانات به دیابت مبتلا نشدند. هنگامی که آنتی بادی به موش های چاق دیابتی داده شد، آنها به حالت سالم بازگشتند.

کشف فابکین ما را ملزم کرد که یک گام به عقب برداریم و در درک اساسی خود از نحوه عملکرد هورمون ها تجدید نظر کنیم. نویسنده اصلی این مقاله، دکتر کیسی پرنتیس، همکار پژوهشی در مرکز صبری اولکر و گروه متابولیسم مولکولی، گفت: "من برای یافتن یک هورمون جدید بسیار هیجان زده هستم ، اما آنچه مرا بیشتر هیجان زده می کند دیدن پیامدهای طولانی مدت این کشف است."

منبع:

https://medicalxpress.com/news/2021-12-newly-hormone-critical-driver-diabetes.html